Rondje Marken

Vanaf de parkeerplaats loop je via het Oosterpad langs de Oostervaart. De Oostervaart is een mislukt kanaal project van Koning Willem I. Hij was van plan het IJ bij Amsterdam af te sluiten met een dam en ook de Gouwzee bij Marken in te dammen. Voor de scheepvaart zou een kanaal van oost naar west door Marken worden gegraven, dat tussen twee leidammen naar de Hollandse kust bij De Nes van Broek in Waterland zou gaan. Vanuit hier zou er een nieuw kanaal door Waterland en Durgerdam worden gegraven, waar het in het (afgesloten) IJ zou uitkomen. De koning liet dit project in 1824 beginnen, maar vier jaar later werden de werkzaamheden abrupt stopgezet. Op oude kadasterkaarten is het tracé van het geplande kanaal te zien, evenals de reeds aangelegde vaart dwars door het eiland Marken, de huidige Oostervaart en Zuidervaart. 

Aan het einde van de Oostervaart kom je terecht bij het uiterste puntje van Marken. Hier staat de iconische vuurtouren 'Het paard van Marken'. Jaren geleden werd de iconische vuurtoren uit 1839 gebruikt om schippers van de Waddenzee naar Amsterdam te leiden. Sinds de Zuiderzee werd afgesloten wordt de vuurtoren niet meer gebruikt voor de grote zeevaart, maar enkel voor de binnenvaart en recreatievaart. 

Vervolg je route over de de dijk en geniet van prachtige vergezichten over het Markermeer. Loop door totdat je de in de gezellige haven terecht komt. Marken was eeuwenlang de thuisbasis voor de vissersvloot. In de 17e en 18e eeuw monsterden veel zeelieden aan de grote walvisschepen uit Edam en Amsterdam. In die periode bedreven de Markers ook een soort sleepdienst. Met hun platte zeilboten verscheepten ze de handelswaar van koopvaarders over de ondiepten van het IJ. Door de aanleg van het Noordhollandsch kanaal in 1824 raakten de Markers deze inkomsten kwijt en richtten zich weer helemaal op de visserij. De haven is in 1837 aangelegd en na 1853 uitgebreid met een tweede kom. Vóór de havenaanleg lagen de vissersboten op zandbanken. 

Het laatste deel van de route brengt je door de Kerkbuurt. Dit stukje brengt je door de typische Marker straatjes en woonbuurten. De Marker woonbuurten werden oorspronkelijk gebouwd op werven. Werven zijn kunstmatige heuvels van 2 tot 3 meter hoog, die de bewoners met mest, plaggen en huisvuil opwierpen omdat het eiland vaak meerdere keren per jaar werd overstroomd. Sinds de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 is het overstromingsgevaar geweken, maar de werven zijn gebleven.  De Kerkbuurt (Monnikenwerf) is de grootste en dichtst bebouwde werf (terp) van Marken. De werf gaat terug op het middeleeuwse ‘westhuse’ van de norbertijner monniken, de eerste bedijkers en ontginners.