Groene Stellingroute de Beemster
Deze fietsroute leidt je langs vijf forten van de Stelling van Amsterdam, de indrukwekkende 19e-eeuwse verdedigingslinie, prachtig gelegen in het groene Beemsterlandschap.
Fiets over rustige landweggetjes van fort naar fort en ervaar de geschiedenis. Vanaf de dijk kijk je uit over de lager gelegen polder; een staaltje van Nederlands vernuft.
Je ontdekt ook schilderachtige plaatsen zoals De Rijp, Middenbeemster, Edam, Volendam en Monnickendam. Deze plaatsen verrassen je met hun monumenten, historische grachtjes en knusse terrassen. Perfect om even stil te staan en de lokale cultuur en architectuur in je op te nemen.
Deze route biedt je een waardevolle combinatie van natuur, erfgoed en culturele verdieping!
Belangrijke informatie:
- Dit is een route van de ANWB.
Dit ga je zien
Startpunt
Parkeerplaats De Populier Purmerbos
Westerweg
1447 AB Purmerend
Navigeer naar startpunt
Fort aan de Nekkerweg
Het fort aan de Nekkerweg is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Fort aan de Nekkerweg
Het fort aan de Nekkerweg is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Dit fort zorgde voor een knik in de hoofdverdedigingslinie. Om te voorkomen dat de Zuidoostbeemster bij inundatie van de Beemsterpolder onder water zou komen te staan, werd zowel de Nekkerweg als de Volgerweg opgehoogd. Dit fort moest voorkomen dat de vijand zich gemakkelijk via deze twee verhoogde wegen kon verplaatsen.Â
Het Fort aan de Nekkerweg werd pas in 1912 opgeleverd. Het fort kreeg vrijwel direct daarna al een andere bestemming. In 1918 werd het in gebruik genomen als militaire gevangenis. In de periode daarna hebben hier vooral veel dienstweigeraars hun straf uitgezeten. Van het oorspronkelijke interieur van het fort is vrijwel niets over. Wel zijn de betonnen mitrailleuropstellingen op de frontwal redelijk intact gebleven alsmede de fortwachterswoning.
Het fort waar vroeger soldaten gevestigd zaten, is nu omgetoverd tot een luxe eco-chic welness resort, met twee restaurants en 16 luxe kamers en suites.Â
Inundatiesluis in Zuidelijke Beemsterringdijk
De Inundatiesluis maakt onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam en werd aangelegd door het Departement van Oorlog tussen 1890 en 1891.
Inundatiesluis in Zuidelijke Beemsterringdijk
De Inundatiesluis maakt onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam en werd aangelegd door het Departement van Oorlog tussen 1890 en 1891.
De sluis vormde het voornaamste punt in de waterbeheersing van de droogmakerij in de Beemster en was aangelegd met de bestemming tot "onderwaterzetting in den polder De Beemster". Ze bestaat uit een sluisgedeelte in het dijklichaam en aansluitend een komgedeelte in de bovenpolder van de Beemster. Via deze kom werd water uit het Noordhollands Kanaal op de polder gelaten. Toen in 1940 de polder onder water werd gezet, gebeurde dat via deze sluis. Na opheffing van de de militaire functie raakte de sluis in onbruik. De openingen aan de kanaalzijde werden dichtgezet met beton en de sluisgangen en het afvoerbed met aarde.
Fort aan de Middenweg
Het fort aan de Middenweg is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Fort aan de Middenweg
Het fort aan de Middenweg is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Het fort ligt aan de zuidelijke ringdijk van polder De Beemster. Het Noordhollands Kanaal loopt achter het fort en de dijk. Een inundatiesluis voor de Beemster ligt ten oosten van het fort. Het doel van het fort was de afsluiting en verdediging van de accessen gevormd door de Middenweg en de Zuiddijk. De originele situatie rond het fort is behouden: open polderlandschap buiten de Stelling en de dijk en het kanaal binnen de Stelling.
Het fort is in gebruik geweest als magazijncomplex vanaf onbekende datum tot na 1974 en op 1-12-1950 als buskruitmagazijn. Later gebruikt door Eurometaal (vm. Artillerie Inrichtingen); in 1980/1983 nog in gebruik. Smalspoor was hiervoor aanwezig.
De voorzieningen voor een Bewarings- en Verblijfkamp voor politieke delinquenten werden in 1946 gedeeltelijk aangebracht maar het fort is niet als kamp gebruikt.Â
Flora & Fauna zijn van grote natuurwaarde. Door de sterke temperatuurwisselingen op het kale fortterrein, komt hier een duidelijke duinvegetatie voor. Te vinden zijn o.a. Muurpeper, Zandmuur, Echt Walstro, Jacobskruiskruid en Ruw vergeet-mij-nietje. Verder komen er Wolfspoot, Rode Waterereprijs en Penningkruid voor. De ransuil en de zoetwatergarnaal zijn ook bewoners van het natuurgebied om het fort.
Bijzonder aan dit fort was de wasruimte voor de soldaten. Via een ingenieus systeem wordt regenwater gereinigd, vóór het in de wasbakken terechtkomt. De wasbakken zelf kun je omkiepen, zodat het vuile water wegstroomt.Â
Het Fort aan de Middenweg is wel te bewonderen, maar niet te bezoeken.
Fort aan de Jisperweg
Het fort ligt langs de zuidelijke ringdijk van polder De Beemster polder. Het Noordhollands Kanaal loopt achter het fort en de dijk. Het fort had tot de afsluiting en verdediging van het daarop aanlopend acces." (de Jisperweg.)
Fort aan de Jisperweg
Het fort ligt langs de zuidelijke ringdijk van polder De Beemster polder. Het Noordhollands Kanaal loopt achter het fort en de dijk. Het fort had tot de afsluiting en verdediging van het daarop aanlopend acces." (de Jisperweg.)
In 1918 in gebruik genomen als militair huis voor circa 20 arrestanten, niet zijnde dienstweigeraars, van de krijgsraad. Overige arrestanten werden opgesloten in Fort aan de Nekkerweg of Fort bij Spijkerboor. Vanaf de ringdijk loopt de toegangsweg naar de keelzijde van het fort. De fortwachterswoning en de ijzeren bergloods zijn
niet meer aanwezig.
Om het gehele fort ligt een gracht, de toegangsbrug is niet meer aanwezig en is vervangen door een enkele dam. Het hoofdgebouw is aan de keelzijde voorzien van een deur en twee ramen met stalen luiken naar elke ruimte. De ruimte die leidt naar de poterne heeft een grote dubbele stalen deur. De frontwal is nog aanwezig en bevat vier mitrailleuropstellingen en middenvoor, in plaats van een frontgebouw, een hefkoepelgebouw.
In het natuurgebied om het fort zitten bijzondere vogels zoals o.a. de Wielewaal en de Steenuil. Bijzondere planten zijn het Aardvederkruid, Ringelwikke en Blauw Waldstro.
Fort bij Spijkerboor
Het fort bij Spijkerboor was het belangrijkste fort in het noordelijke front van de Stelling van Amsterdam. Van hieruit werden de zeer strategische dijken rond de Beemsterringvaart en het Noord-Hollands kanaal verdedigd.
Fort bij Spijkerboor
Het fort bij Spijkerboor was het belangrijkste fort in het noordelijke front van de Stelling van Amsterdam. Van hieruit werden de zeer strategische dijken rond de Beemsterringvaart en het Noord-Hollands kanaal verdedigd.
Fort bij Spijkerboor werd dan ook uitgerust met het zwaarste geschut van alle forten in dit deel van het front. Aan de voorzijde werd zelfs een draaibare pantserkoepel aangebracht met twee stuks geschut van 10,5 centimeter kaliber met een bereik van maar liefst tien kilometer. Deze koepel en het geschut zijn nog aanwezig en kunnen ook bezichtigd worden.
Het fortgebouw van twee verdiepingen is na de eerste wereldoorlog een aantal keer als gevangenis gebruikt. Uit die periodes stammen de tralies voor de ramen en ook de wandschilderingen in het interieur.
In 2025 opent het fort opnieuw zijn deuren voor bezichtiging! Op deze dagen kun je deelnemen aan rondleidingen met gidsen, of zelf op pad gaan via een uitgezette wandelroute.
Fort Benoorden | Purmerend
Fort Benoorden is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Fort Benoorden | Purmerend
Fort Benoorden is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Binnen deze ring konden het leger, de regering en de koning zich terugtrekken bij (mogelijke) aanvallen op Nederland. Via een ingenieus systeem kon het land rondom de verdedigingslinie onder water worden gezet. Te ondiep voor boten en te diep voor man en paard. Vijf forten en een inundatiesluis van deze verdedigingslinie liggen in De Beemster.Â
Dit fort werd aangelegd ter verdediging van de kwetsbare punten gevormd door de Beemsterringdijk, Purmerenderweg en Rijperweg. Het verdedigbaar aardwerk was in 1895 gereed. Het bomvrije hoofdgebouw uit 1912 is door overdekte gangen met de twee hefkoepelgebouwen verbonden. Tegenwoordig worden er tussen de dikke muren van dit fort wijn opgeslagen, want sinds 1981 is hier een wijnimporteur gevestigd.Â
Het fort benoorden Purmerend werd pas in een laat stadium (1907) aan de Stelling van Amsterdam toegevoegd. Bij de bouw van dit fort, dat onderdeel uitmaakt van het noordelijke front van de Stelling, maakte men gebruik van aantal nieuwe inzichten. Een van de noviteiten die men toepaste was de aanleg van zogeheten poternes - met staal en beton overdekte gangen - die een geheel veilige verbinding vormden tussen het hoofdgebouw en de geschuteenheden.
Er werden poternes aangelegd naar de twee hefkoepels, waarin de grote geschutstukken stonden opgesteld en naar de mitrailleurstellingen die aan het voorfront waren opgesteld. Aan de rechterkant van het front van het fort is een deel van het terrein afgegraven. Dat is gebeurd toen er een nieuwe toegangsweg werd aangelegd.
Fort bij Kwadijk
Het fort bij Kwadijk is nooit helemaal af gebouwd. De aardwerken, de wallen en de gracht waren in 1895 klaar. Maar met het feitelijke fort is men nooit verder gekomen dan een deel van de fundering. In 1914 werden de bouwwerkzaamheden gestaakt.
Fort bij Kwadijk
Het fort bij Kwadijk is nooit helemaal af gebouwd. De aardwerken, de wallen en de gracht waren in 1895 klaar. Maar met het feitelijke fort is men nooit verder gekomen dan een deel van de fundering. In 1914 werden de bouwwerkzaamheden gestaakt.
Tijdelijk zo was de bedoeling, maar het werk is daarna nooit meer hervat. In 1916 is een belangrijk deel van de wallen al weer afgegraven. De aarde werd gebruikt om zandzakken te vullen die in dat jaar nodig waren voor een noodversteviging van de dijken in de omgeving. In 1962 zijn ook de restanten van de fundering verwijderd. Het enige wat nog rest aan bebouwing zijn de genieloods en de fortwachterswoning. Â
Het ontwerp uit 1884 betrof de bouw van een gebastioneerd fort met drie gebouwen. Dit model was ook voor de forten in de Beemster bedoeld. Het fort is nooit voorzien van bomvrije gebouwen maar is voorzien van aarden wallen volgens "het Kleine Plan". De bomvrije gebouwen zouden gebouwd worden volgens het Model B en er was aangevangen met de fundering en vloeren. Het zand van de aardwerken is in twee fases verdwenen: bij de watersnood van 1916 voor zandzakken; en in 1959 voor de aanleg van wegen en dammen bij de herinrichting van de Zeevang polder. In 1962 werden tenslotte de fundering en vloeren verwijdert, de wallen afgegraven en de gracht gedempt. De fortgracht en het eiland zijn niet meer te herkennen.
- 29
- 30
- 20
- 26
- 25
- 25
- 49
- 46
- 43
- 60
- 61
- 06
- 07
- 08
- 09
- 04
- 28
- 94
- 95
- 96
- 99
- 56
- 55
- 56
- 03
- 18
- 29