4x de historie van de regio - Klederdracht, visserij en schilderkunst

Laag Holland is een waar paradijs voor iedereen die zich graag onderdompelt in cultuur en erfgoed. De geschiedenisliefhebber is in deze regio wel even zoet, want hier vind je meerdere musea die je vertellen over de rijke lokale historie. Wist je bijvoorbeeld dat Purmerend een centrum was van de productie van Jugendstil aardenwerk? Of dat de inwoners van het schiereiland Marken communiceerden door middel van hun klederdracht? Neem je tijd en ontdek de verhalen van Laag Holland in één of meer van deze musea.

1. Het Edams Museum

Het Edams Museum is gevestigd in het 'Steenen Coopmanshuys', het oudste stenen huis van Edam. Dit prachtige pand werd omstreeks 1540 gebouwd voor een vermogend koopman (graanhandelaar) en fungeert sinds 1895 als stadsmuseum. Prominent gelegen aan de Damsluis is het een indrukwekkende verschijning. Wie hier binnenstapt waant zich in de Gouden Eeuw. Je komt er alles te weten over de geschiedenis van Edam, scheepsbouw, architectuur en notabele families. 

Drijvende kelder
Vóór het Edams museum ligt de Damsluis. Het zeewater van de Zuiderzee kwam tot op dit punt Edam binnen en de getijdewerking had grote invloed op het grondwaterplei. Het was om die reden noodzakelijk de kelderbak van 3x3x2 meter vrijelijk te laten bewegen. Het huis is tot in het buitenland bekend om zijn  ‘drijvende kelder’, waar je het water kunt horen klotsen. De laatsovergebleven toegankelijke 'drijvende kelder' van Nederland*, dus met recht een uniek fenomeen om te aanschouwen.   

Het Edams Museum - Edam

*Bron: Oneindig Noord-Holland
 

2. Het Purmerends Museum

In het hart van de oudste stad van Laag Holland, Purmerend, vind je het Purmerends Museum. Het museum is gevestigd in het voormalige stadhuis, midden op de historische Kaasmarkt. Het museum vertelt de rijke geschiedenis van de stad Purmerend; van het begin als vissersdorp met strategische ligging tussen de meren, tot een belangrijke marktstad tijdens en na de droogleggingen van de Beemster, de Purmer en de Wormer. Door het hele jaar heen zijn er verschillende tentoonstellingen te zien met verschillende thema's, vaak gerelateerd aan de geschiedenis van de stad en de regio, of aan (handgeschilderd) keramiek. Ook vind je grenzend aan het museum een Museumwinkel die dienstdoet als VVV-kantoor, waar allerlei informatie over de stad en streek te vinden is, net als bijvoorbeeld fiets- en wandelroutes en streekproducten. 

Sieraardewerk

Het Purmerends Museum staat bekend om de fraaie collectie Jugendstil aardewerk. Dit heeft alles te maken met de handelsgeschiedenis van de stad, dat tussen 1895 en 1907 een centrum was voor de fabrieksmatige productie van sieraardewerk. Firma's als Wed. N.S.A. Brantjesd & Co en NV Haga produceerden vazen, beelden, tegeltableaus en serviesgoed van ontwerpers zoals August Falise, Chris van der Hoef en Chris Lanooy. Het Purmerends museum heeft veel van deze stukken tentoongesteld in hun collectie, en meer..

Het Purmerends Museum - Purmerend

3. Het Volendams Museum

In het Volendams Museum kun je zien en meemaken hoe er vanaf het einde van de 19e eeuw tot de jaren '50 van de 20e eeuw werd gewerkt en geleefd. Van exposities van de beroemde Volendamse klederdracht en sieraden tot een collectie tekeningen, sculpturen, aardewerk, foto's en ansichtkaarten. In de naar waarheid ingerichte interieurs van het museum wordt een impressie gegeven van de visserij en zijn nevenbedrijven en Volendamse uitingen van Volkskunst en huisvlijt. Ook is er een enorme collectie aan sigarenbandjes te zien, wel 11 miljoen, die verschillende huisjes en mozaïeken bekleden. Voor de cultuurliefhebber toont het museum ook een collectie literaire en muzikale kunstvormen.

Kunstenaars, schilderaars en tekenaars. 

Het decor van laag Holland is al eeuwen dé inspiratiebron van menig kunstenaar. Onder andere Claude Monet, Jan Toorop en zelfs Paul Signac raakten hier geïnspireerd voor het vervaardigen van hun topstukken. Door de jaren heen is Laag Holland het thuis geweest van verschillende grote talenten en deze werken zijn, gelukkig, vandaag de dag nog te bezichtigen in diverse musea, waaronder het Volendams Museum. Veel van deze kunstenaars verbleven in het beroemde Volendamse hotel Spaander, waar een groot aantal schilderijen en tekeningen nu nog te bewonderen zijn. Tijdens de Izi.Travel audiotour Volendam Kunstenaarsdorp neemt Leendert Spaander je mee door Volendam aan de hand van diverse schilderijen uit zijn Spaander Collectie. 

Het Volendams Museum - Volendam

4. Het Marker Museum

Hoewel héél het dorpje Marken wel een openluchtmuseum had kunnen zijn, is dat het niet. De unieke gekleurde huisjes worden bewoond door de huidige inwoners van Marken. Wie benieuwd is naar hoe de vroegere populatie van Marken leefde, is een bezoek aan het Marker Museum aan te raden. Het museum is gehuisvest in zes historische woningen in het oude centrum en biedt een uniek kijkje in de bijzondere geschiedenis van het schiereiland. Wie het museum binnenloopt, stapt in een tijdmachine. Eén van de huisjes is precies zo ingericht als het is geweest toen er een marker vissersfamilie in woonde, rond 1920. Alle meubelstukken, gebruiksvoorwerpen, textiel, schilderijen en snuisterijen zijn authentiek en antiek. Een team vrijwilligers zoekt nog elke dag naar antieke voorwerpen om het verhaal van historisch Marken nóg completer te maken.

Klederdracht

Klederdracht is een belangrijk onderdeel van het leven van de Markers. Kledingstukken waren niet alleen erg persoonlijk, maar ze werden ook gebruikt om een eigen taal te 'spreken'. Aan bijna gelegenheid is een manier van kleden verbonden; geboorte, rouw, feest, of trouw. Wat ook bijzonder is voor die tijd is dat kinderen hun eigen klederdracht hadden, die beter paste bij hun leeftijd. Nog steeds is deze klederdracht voor de Markers erg belangrijk. De meeste klederdracht wordt zorgvuldig bewaard en overgegeven van ouder naar kind, waardoor er nu nog veel exemplaren te zien zijn, ook in het Marker Museum.

Het Marker Museum - Marken